Ο τόπος καταγωγής του Οσίου

Μέχρι σήμερα όλοι σχεδόν οι μελετητές του Βίου του Οσίου Λουκά αποδέχονται ως τόπο καταγωγής του το Καστρί, ένα χωριό πάνω στα ερείπια των Δελφών, που σήμερα δεν υπάρχει γιατί οι κάτοικοί του μετακινήθηκαν από την αρχαιολογική υπηρεσία από τα τέλη του 19ου αιώνα. Και δέχονται αυτή την άποψη, καθώς διακρίνουν κάτω από τη λέξη Καστόριον που αναγράφει ο Βίος μια εξελληνισμένη (!) απόδοση της ονομασίας Καστρί! Όμως την άποψη αυτή έρχεται τώρα να ανατρέψει η ανάγνωση των οθωμανικών καταστίχων των μέσων του 15^ου αιώνα. Εκεί λοιπόν αναγράφεται ότι το Καστόριον δεν είναι άλλο από το Κακόσιον της ΝΔ Βοιωτίας! Την ανάγνωση αυτή (=Kastorya) καθιέρωσε ο οθωμανολόγος Machiel Kiel και επεξεργάστηκαν με ποικίλους συνδυασμούς οι αρχαιολόγοι J. Bintliff και A. Dunn. Φαίνεται, δε, ότι η νέα αυτή άποψη τείνει να καθιερωθεί, γιατί υπέρ αυτής συνηγορούν πολλά επιχειρήματα:

α. Το Κακόσιον / Καστόριον (Θίσβη) υπήρξε μια ακμαία κωμόπολη στη Μεσοβυζαντινή εποχή, όπως μαρτυρούν τα ερείπια πολλών ναών της περιοχής του.