Ο ναός του Αγίου Γεωργίου βρίσκεται στο νότιο άκρο του οικισμού του Ακραιφνίου, στις υπώρειες του λόφου Βίγλιζα ή Σκοπιά, όπου σώζονται εκτεταμένα κατάλοιπα της αρχαίας ακρόπολης δύο οικοδομικών φάσεων, του 4ου αι. π.Χ. και των Ελληνιστικών χρόνων. Ο ναός, ευλαβικό αφιέρωμα του Antoine le Flamenc, αποτελεί σήμερα ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της Βοιωτίας και μαρτυρεί τη συνύπαρξη των ετερόδοξων πληθυσμών με τους ντόπιους κατά την περίοδο της λατινικής κυριαρχίας της περιοχής.

περισσότερα...

Ο ναός του Αγίου Νικολάου είναι χτισμένος στην αγροτική περιοχή Καμπιά της Βοιωτίας, περίπου 10 χλμ. βορειοδυτικά του χωριού Διόνυσος του Δήμου Ορχομενού. Ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της Βοιωτίας και από τα πλέον πρωτότυπα έργα της λεγόμενης «ελλαδικής σχολής» της μεσοβυζαντινής αρχιτεκτονικής, χρονολογείται σύμφωνα με την επικρατέστερη άποψη στο δεύτερο τέταρτο του 12ου αιώνα.

περισσότερα...

Το παλαιότερο σωζόμενο μνημείο στη Βοιωτία, μετά τις βασιλικές των παλαιοχριστιανικών χρόνων, είναι η Παναγία Σκριπού στον Ορχομενό (873/4), στον τύπο του μεταβατικού σταυροειδούς εγγεγραμμένου. Το πρώτο μνημείο της «ελλαδικής σχολής» και πρότυπο για μεταγενέστερα είναι η Παναγία του Οσίου Λουκά (τέλος 10ου αι.), ενώ το Καθολικό του Οσίου Λουκά (αρχές 11ου αι.) αποτελεί τον πρώτο ηπειρωτικό οκταγωνικό ναό στην Ελλάδα. Άλλοι τύποι που απαντούν είναι τρίκογχοι, ένας τετράκογχος, ελεύθεροι...

περισσότερα...

Ο ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου ή της Παναγίας της Σκριπούς, τμήμα ενός εκτεταμένου αρχαιολογικού χώρου που μαρτυρεί με τον πιο εύγλωττο τρόπο το διαχρονικό παρελθόν της άλλοτε ακμάζουσας βοιωτικής πόλης, βρίσκεται στον Ορχομενό της Βοιωτίας, στην ομώνυμη συνοικία. Το μνημείο αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της Βοιωτίας και ένα από τα πιο γνωστά και πολυσυζητημένα κτίρια της μεσοβυζαντινής αρχιτεκτονικής γενικότερα, λόγω της μεγάλης αρχιτεκτονικής αλλά και ιστορικής του αξίας, όπως...

περισσότερα...

Έπειτα από μια παροδική κάμψη τουλάχιστον τους πρώτους χρόνους της οθωμανικής κατάκτησης, ο μοναχισμός στη Βοιωτία γνώρισε σταδιακά μεγάλη ανάπτυξη, κυρίως από τα τέλη του 16ου αιώνα και εξής. Εξάλλου την ίδια περίοδο παρατηρείται αναγέννηση του μοναχισμού σε ολόκληρη την άλλοτε βυζαντινή επικράτεια και κυρίως στα μεγάλα μοναστικά κέντρα, όπως για παράδειγμα το Άγιο Όρος και τα Μετέωρα. Αποτέλεσμα είναι η επαναλειτουργία ή η συνέχιση της λειτουργίας πολλών βυζαντινών μονών, αρκετές από τις...

περισσότερα...

Η Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος ή Μονή Σαγματά, είναι κτισμένη στο Σαγμάτιο όρος, στα βορειοανατολικά του χωριού Ύπατο (Σύρτζι). Ιδρύθηκε κατά το 12ο αι. και κτήτορας της είναι ο όσιος Κλήμης, που θεωρείται ως ένας από τους ανανεωτές του μοναστικού βίου. Το καθολικό της μονής, αφιερωμένο στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος, ανήκει στον αρχιτεκτονικό τύπο του σύνθετου τετρακιόνιου, σταυροειδή εγγεγραμμένου ναού με τρούλο και τετρακιόνιο λιτή.

περισσότερα...

Η μονή του Οσίου Λουκά ιδρύθηκε από τον ίδιο τον όσιο το 946, κοντά στην αρχαία Στείριδα. Μετά το θάνατό του κατασκευάστηκαν ο ναός της Παναγίας, του τέλους του 10ου αιώνα, και το καθολικό του Οσίου Λουκά, των αρχών του 11ου. Με τους αρχιτεκτονικούς τύπους τους και τον εξαιρετικό πλούτο του διακόσμου τους, χάρη σε αυτοκρατορικές χορηγίες, σύμφωνα και με την παράδοση, σφράγισαν την ελλαδική εκκλησιαστική αρχιτεκτονική. Τα συνοδευτικά κτίσματα διάφορων περιόδων συμπληρώνουν το συγκρότημα.

περισσότερα...

Ο ναός «του Χριστού» (Μεταμορφώσεως) βρίσκεται βορειοδυτικά του σημερινού χωριού Άσκρη ή Παναγιά, λίγα μέτρα εκτός των βορειοανατολικών ορίων του κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου της κοιλάδας των Μουσών. Η χρονολόγηση του ανάγεται στους μεσοβυζαντινούς χρόνους και ανήκει στον αρχιτεκτονικό τύπο του μεταβατικού σταυροειδούς τρουλλαίου ναού. Το μνημείο, για το οποίο δεν υπάρχουν ιστορικές μαρτυρίες, αναστηλώθηκε με επίβλεψη από τους αρμόδιους φορείς του Υπουργείου Πολιτισμού κατά τα έτη 1969-1972.

περισσότερα...